Sanat olarak kendiliğin amaçlı kullanımı,bilim olarak psikososyal ve nörobiyolojik kuramların,araştırma bulgularının ve hemşireliğin çeşitli rollerinin kullanımı ile hizmet veren ruh sağlığı profesyonellerine psikiyatri hemşiresi denir.Tanımı verdiğimize göre şimdi gelin tarihçeye inelim.
İlkel çağlar,hastalıkların doğaüstü güçlere bağlandığı ve eski Yunan-Roma dönemine kadar uzanan çağlardı.Büyücü hekimler,şamanlar,çeşitli törenler,danslar,garip hareketlerle,ruhları saklayan eşyanın yok edilmesi çılgınlık nöbetleri ve trans durumları ile zararlı ruhları kovarak hastalıkları iyileştirmeye çalışıyorlardı.Hipokrat,hastalıkların doğaüstü güçlere değil doğal faktörlere bağlı olduğunu savunmuştur.Hipokrat sonrası Eflatun,Aristo,Cicero gibi filozoflar bu görüşü savunmuşlardır.Bu dönemde rüya yorumlamaları,okuma,çamur banyoları gibi çeşitli telkin yöntemleri kullanarak psikoterapiler uygulanmıştır.Fakat Orta çağ'da yeniden eski düşünce hakim olmuştur sonra Rönesans ile düşünce akımı ve yenilikler ortaya çıkmıştır bu durum psikiyatriyide etkilemiştir.Ve çağdaş psikiyatri gelişmeye başlamıştır.İlk olarak 17. yy da ruh sağlığı hastaları için bir kararın din adamları değilde hekimlerin tarafından verilmesi gerektiği kabul edilmiştir.Bu çağda psikiyatride en önemli adımı Pinel atmıştır. Psikoterapinin ilkelerini belirten ilk hekim diyebiliriz.Freud 19. yy sonunda geliştirdiği psikanaliz kuramı ile psikiyatriyi köklü biçimde etkilemiştir.19 yy sonunda Waverly Massachuses'de psikiyatrik hastalara bakım verecek hemşireleri yetiştirmek için ilk okul kurmuştur.Linda Richards Amerika'daki ilk üniversite mezunu hemşire ve aynı zamanda ilk psikiyatri hemşiresidir.1950' nin erken döneminde klinik uzmanlık alanı olarak psikiyatri hemşireliği lisans düzeyine çıkarıldı.1960 başlarında birey ve grup terapilerine odaklanılmıştır.Ülkemizde psikiyatri hemşireliği dersleri İ.U. Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu'nda Perhan Velioğlu,İkbal Aksoy ve Caylan Pektekin tarafından ilk psikiyatri hemşireliği ders notları geliştirilerek verilmeye başlanmıştır.Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu'nda Nebahat Kum Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu'nda ise Aysel Kumral tarafından dersler verilmiştir.Psikiyatri hemşireliği ile ilgili ilk kitap Aysel Kumral tarafından türkçeye çevirilen 'Hemşirelikte Ana Psikiyatrik Kavramlar' isimli kitaptır.1968 de hemşirelikte bilim uzmanlığı programı başlatılmıştır.1972 yılında hemşirelikte doktora programı başlatılmıştır.2000 yıllarında Psikiyatri Hemşireleri Derneği kurulmuştur ve halen aktif olarak çalışmaktadır.İlk bilimsel etkinlik 1.Ulusal Psikiyatri Hemşireleri Günleri Nisan 2007 de Ankara'da gerçekleşmiştir.8 Mart 2010 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Hemşirelik Yönetmeliği'ne,19 Nisan 2011 tarihinde çalışan Birim/Servis/Ünite/Alanlara göre hemşirelerin görev,yetki ve sorumlulukları kapsamında,Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği içerisinde;Psikiyatri Klinik Hemşiresi,Çocuk ve Adölesan Psikiyatrisi Hemşiresi,Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Hemşiresi,Alkol ve Madde Bağımlılığı Merkezi Hemşiresi görev,yetki ve sorumlulukları tanımlanmıştır.
Böylelikle psikiyatri ve psikiyatri hemşireliğinin tarihçesini özet olarak inceledik.Tanımları ve tarihleri ilk bu işlerle kimlerin uğraştığını isimleriyle öğrendik.Bir sonraki yazı da dilerseniz psikiyatri hemşireliğinin alt dallarını detaylı bir şekilde incelemeye başlayabiliriz.
Sağlıkla kalın..
