İşyerinde Mobbing

Merhaba,sizlerin isteği üzerine bugün işyerlerinde yaşanan önemli bir sorundan bahsedeceğiz.Konuya geçmeden değerli hocamız Prof.Dr.Pınar Tınaz'ın İş yerinde psikolojik taciz derlemesinden faydalandığımı belirteyim. Mobbing kelimesini nedir?Hangi davranışlar mobbinge girer?Mobbing uygulamak suç mudur?İşyerinde mobbing maruziyeti mağdura ne gibi sonuçlar doğurur?Sorulacak sorular,alınacak cevaplar çok :) Hadi gelin başlayalım..

Çalışma yaşamında mobbing kavramı, işyerinde bireylere üstleri, eşit düzeydeki çalışanlar veya astları tarafından sistematik biçimde uygulanan her tür kötü muamele, tehdit, şiddet, aşağılama gibi davranışları ifade eden anlamlar içermektedir.Uluslararası arenada yapılan tüm araştırma sonuçlarının birleştiği ortak nokta,mobbing mağdurlarının,diğer şiddet ve taciz mağdurlarından çok daha fazla sayıda oldukları doğrultusundadır. Mobbing rahatsız edici davranışlarla kendini gösteren, zaman geçtikçe acı vermeye başlayan ve olayların sarmal biçimde hız kazandığı; çeşitli aşamalardan oluşan bir süreçtir.Hal böyle iken mobbing sürecinin anlaşılabilmesi için mobbinge neden olan davranışların bilinmesi gerekir.

1. Mobbingin Davranışsal Belirtileri:

• Telefon, bilgisayar ve lamba gibi işyerinde bulunan kişiye ait eşyalar, birdenbire kaybolur veya bozulur. Yerine yenileri konulmaz.

• Çalışma arkadaşlarıyla aralarında çıkan tartışmalar, her zamankinden çok daha fazla olmaya başlar.

• Kişi, başkalarının ofisine girdiğinde konuşma hemen kesilir, konu değiştirilir.

• Kişi, işle ilgili önemli gelişmeler ve haberlerin dışında bırakılır.

• Kişinin arkasından çeşitli söylentiler çıkarılır; kulaktan kulağa fısıltılar yayılır.

• Kendisine yetenek ve becerilerinin çok altında veya uzmanlık alanına girmeyen işler verilir.

• Birey, her yaptığı işin ince ince gözlendiğini hisseder.

• İşe geliş gidiş saatleri, telefon konuşmaları, çay ya da kahve molasında geçirdiği zaman ayrıntılarıyla kontrol edilmektedir.

• Birey, diğerleri tarafından sürekli eleştirilir veya küçümsenir.

• Birey, sözlü veya yazılı soru ve taleplerine yanıt alamaz.

• Birey, üstleri veya iş arkadaşları tarafından kontrol dışı tepki göstermeye kışkırtılır.

• Birey, şirketin özel kutlamaları veya diğer sosyal etkinliklerine kasıtlı olarak çağrılmaz.

• Bireyin dış görünüşü veya giyim tarzıyla alay edilir.

• Bireyin işle ilgili tüm önerileri reddedilir.

• Kendisinden daha alt düzeydeki görevlerde çalışanlardan daha düşük ücret alır.

Mobbing mağduru olmaya aday bireyleri tanımlayan bir sınıflama, henüz geliştirilmiş değildir. Herkes,potansiyel bir mobbing mağdurudur.İşyerlerinde gerçekleşen psikolojik taciz süreci içerisinde üç tip rol ayırt edilir.

• Mobbing uygulayanlar (saldırganlar, tacizciler),

a.Narsisist Mobbingciler: Duymaya aciz oldukları acılarını ve kabul etmeyi reddettikleri iç çatışmalarını, bir başkasına yükleyerek dengelerini bulmaya çalışan kişilerdir.

b.Hiddetli, Bağırgan Mobbingciler: Bu kişiler, içlerindeki öfkeyi engelleyemedikleri ve problemleriyle başa çıkmayı başaramadıkları için başkalarıyla uğraşırlar. Kişilerin duygu ve düşüncelerini aşağılarlar. Hedef aldıkları kişileri, işlerini kaybetmekle tehtit ederler.

c.İki Yüzlü Yılan Mobbingciler: Saldırganlıklarını gizlemek için sürekli gülümserler. Arada bir iyilikler de yaparlar. Başkalarına kendilerini iyi gösterirken hedeflerine karşı sürekli kaba davranışlarda ve olumsuz yorumlarda bulunurlar.

d.Megaloman Mobbingciler: Kendilerini büyütme gereksinimi ve numara yapma, kişiliklerinin en önemli özelliklerinden olan megaloman mobbingciler, kendilerine güvensizliklerini, başkalarına karşı kıskançlık, nefret ve saldırganlık şeklinde yansıtırlar.

e.Hayal Kırıklığına Uğramış Mobbingciler: Çalışma yaşamı dışında yaşanan tüm olumsuz duygular, tüm yetersizlikler veya kötü deneyimler, bu mobbingciler tarafından işyerinde başkalarına yansıtılır. Daima başkalarına karşı kıskançlık ve haset duyguları mevcuttur.

• Mobbing mağdurları (kurbanlar),

Yalnız,başarılı veya yeni gelen bir kişi olabilir.

• Mobbing izleyicileri,

a. Diplomatik İzleyici: Bir çatışma olgusu karşısında daima uzlaşmadan yana olan kişidir.

Genelde aracı rolünü oynaması nedeniyle başkaları tarafından sevilen veya nefret edilen bir kişidir.Bu tarz bir izleyici, örgüt içinde aldığı tepkiler sonucunda ileride kurban konumuna düşme tehlikesiyle karşı karşıyadır.

b. Yardakçı İzleyici: Bu izleyici, mobbingciye çok sadıktır.

c. Fazla ilgili İzleyici: Başkalarıyla ve başkalarının problemleriyle ilgilenen izleyici tipidir. Bazen başkalarının özel alanlarına ve konularına zorla girmeye çalışır, ısrarcıdır. Yardım arayışı içinde olan kurban dahi, zamanla rahatsız olur, kaçış yolları arar.

d. Bir Şeye Karışmayan İzleyici: Bu tip izleyici, ortaya çıkmaktan ve herhangi bir şeye karışmaktan hiç hoşlanmaz. Tüm olan bitenlerden uzak durmaya çalışır; konuyla ilgili hiçbir fikir beyan etmez.

e. İki Yüzlü Yılan İzleyici: Görünüşte hiçbir şeye karışmayan bir birey izlenimini oluştursa da, gerçekte belli bir görüş ve düşünceye hizmet etmektedir. Bu tarz bir izleyici, sonunda mobbingciye destek çıkar veya kendine de psikolojik taciz uygulanacağından korkarak kurbana yardım etmeyi reddeder.

Mobbing maruziyeti mağdura ne gibi sonuçlar doğurur?

• Sosyal imajın zedelenmesi

• Depressif davranışları nedeniyle arkadaşları tarafından terk edilmesi

• Mesleki kimliğini yitirmesi

• Aile içinde de zamanla “başarısız, elindekileri kaçırmış bir birey” olarak algılanması

• Depresyon

• Anlamsız korkular ve heyecanlar

• Yüksek tansiyon, taşikardi

• Dikkati toplayamama

• Ellerin terlemesi ve titremesi

• Baş ve sırt ağrıları

• Mide-bağırsak rahatsızlıkları

• Terkedilmişlik duygusu

• İştahsızlık, zayıflama

• Özgüven ve özsaygının yitirilmesi

• Deri üzerinde döküntüler ve kaşıntılar vb.

• Daha ağır olgularda, travma sonrası stres bozukluğu

Mobbing sürecini, klasik bir dram olarak değerlendirirsek:

OYUN İÇERİSİNDE ZARARI EN FAZLA GÖREN AKTÖR, KURBANDIR.

*Mobbing olgusunda kurban rolünü oynamaya aday bir kişilik tiplemesi mevcut değildir. *Mobbing oyununun kuralları, kurban tarafından değil, mobbingi yapan tarafından belirlenir. *Mobbing mağduru, tek başına hiçbir kuralı değiştiremez.Kurban,kuralları başkalarının belirlediği bir oyun içindeki rolünü kabullenmek zorundadır.Mobbing uygulamak suç mudur? Bu konuda başvurulabilecek merciler çok detaylı bu sebeple uzman bir kişinin yazısına yönlendiriyorum sizi buradan tıklayıp detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

Sağlıkla kalın..