Merhaba, bu yazımda temel hemşirelik becerilerimizden biri olan subkütan (SC) ilaç uygulamalarından bahsedeceğim. Bu yazıyı Funda Büyükyılmaz,Yeliz Çulha,Ahmet Karaman hocalarımızın 'Subkütan İlaç Enjeksiyonlarında Komplikasyonların Önlenmesine İlişkin Güvenli Uygulama Önerileri' adındaki derlemesinden faydalanarak yazıyorum.
Hemşireler, hastalara doğru bir şekilde ilaç uygulamalı ardından uygulanan ilaçların hastadaki yanıtlarını izlemeli ve bireylere ilaç kullanımı konusunda eğitim vermelidirler. İnvaziv işlemelerden biri olan SC'nın doğru uygulanması ve hatalı enjeksiyonların önüne geçilebilmesi bizim için oldukça önemlidir. SC enjeksiyonlar kan akımın daha az olduğu gevşek bağ dokulara enjekte edilmektedir.Genelde antikoagülan ve insülin enjeksiyonları için SC uygulamaları tercih edilir. Ve genellikle diyabet hastalığı ve koagülasyon bozuklukları olan insanlar uzun dönem SC enjeksiyonu yapmak durumunda kalmaktadır. Yani sadece biz hemşireler için bu konu önemli değildir. Ömür boyu insüline bağımlı kalan bir insanın doğru SC uygulaması nasıl yapılmalıdır bilmelidir. Eğitici rolümüzü kullanarak genel bir bilgilendirme yapmak istiyorum..
Hadi gelin öncelikle SC uygulama bölgelerini, nasıl uygulanması gerektiğini ve yanlış uygulanırsa olabilecek durumları öğrenelim...
Antikoagülan uygulamasında dikkat edilecek hususlar;
Vücudumuzdaki diğer bölümlere göre daha kalın SC dokuya sahip olması nedeniyle abdominal (karın) bölgesinin en güvenilir bölge olduğuna karar verilmiştir. Göbekten 5 cm uzaktaki abdomen bölgesine, içerisinde önceden hazır olan hava kabarcığı çıkarılmadan, doku hafifçe elle kavranarak en az 5 cm yükseliyorsa 90 derecelik açı en az 2-2.5 cm yükseliyorsa 45 derecelik açı oluşturacak şekilde iğneyi batırarak yapılan 30 saniyelik uygulamanın ağrı şiddeti ve enjeksiyon sonrası morlukların oluşmasını azalttığı görüşüne varılmıştır. Özellikle enjeksiyon öncesi ve sonrası en az 2 an fazla 5 dakika lokal olarak enjeksiyon yapılan bölgeye soğuk uygulama yapmanın da enjeksiyon sonrası ağrıyı azalttığı görülmüştür.
İnsülin uygulamasında dikkat edilecek hususlar;
*İnsülin uygulamalarında ise kol, abdominal ve uyluk bölgeleri arasında bireyin beceri durumu da dikkate alınarak bir rotasyon yapılmalıdır. yani mesela sabah sağ kola yaptınız diyelim akşam sol kola yapmanız gibi.Sürekli aynı bölgeye uygularsanız bir süre sonra orası sertleşir yani o bölgenin doku yapısını bozarsınız.
*Kola uygulama yapmak için,
Omuz başından 4 parmak alt, dirseğin 4 parmak üstü arasında kalan dış-yan alan kol şeklinde belirlenir.
*Karın bölgesine uygulama yapmak için,
Umblikusun (göbek deliği) 2 parmak yan kısımları olacak şekilde karnın etrafını 4 bölüme ayırdığınızı düşünün ve rotasyon yaparak sağ üst,sağ alt,sol alt,sol üst şeklinde ilerleyerek insülininizi yapabilirsiniz.
*Bacak bölgesine uygulama yapmak için,
Bacağınızın düz bir şekilde başladığı kısımdan itibaren elinizi koyduğunuzda 4 parmak altı ile dizin 4 parmak üstünde kalan bölge dış-dış-yan alan bölgesine uygulama yapabilirsiniz.
Uygulama yapacağınız el ile deri altı gevşek bağ dokusuna 5 mm.’lik iğne ucu ile doku kavrandığında en az 5 cm yükseliyorsa 90 derecelik açı en az 2-2.5 cm yükseliyorsa 45 dercelik açı oluşturacak şekilde SC enjeksiyonu yavaş hızda uygulamalısınız. İnsülin enjekte edildikten sonra 10 saniye bekleyerek, iğnenin ilgili bölgeden çıkarılması gerekmektedir. Tüm SC enjeksiyon uygulamalarında asepsi(uygulama yapılacak alanı mikropsuzlaştırma işlemi gibi diye düşünün) ilkelerine uyulmalıdır.Elinizdeki alkollü mendil ile enjeksiyon bölgesini tek hamlede silin ve ardından bir daha silinen bölgeye dokunmadan işleminizi gerçekleştirin.Mutlaka işlem öncesi ve sonrası ellerinizi de yıkamayı unutmayın.
Sağlıkla kalın...
